Cùng trong chủ đề:

• Người trí ưa nước, người nhân thích núi; Người trí hoạt động, người nhân yên tĩnh; Người trí sống vui, người nhân sống thọ.
• Mượn sách của ai, phải nên giữ gìn, thấy rách nát, phải sửa chữa ngay. Đó cũng là một trong trăm nết tốt của sĩ phu.
• Đừng bất kính thì dung mạo sẽ nghiêm cẩn, lời nói sẽ an định, như vậy là đủ để trị an dân.
• Điều xấu đã phát lộ ra rồi mới cấm thì khó mà làm được như nước đã đóng thành băng cứng rồi.
• Đạo người quân tử là: nhạt nhưng không chán, giản dị nhưng có văn vẻ, ôn hòa mà hữu lý, biết gần gũi những chỗ xa xôi, biết gốc nguồn phong hóa, biết những cái rõ rệt của những chỗ nhỏ nhặt, như thế mới có thể nhập vào cõi của đức vậy.
• Gặp người hiền mà không thể cất nhắc lên được hay cất nhắc được mà không kính cẩn là khinh mạn; gặp người không thiện mà không thể đuổi đi được hay đuổi đi mà không đuổi xa là lầm lỗi. Lễ Ký
• Tử Cống hỏi rằng: Có một chữ nào mà có thể trọn đời mình làm theo chăng?Khổng Tử đáp: Có lẽ là chữ “thứ” chăng? Cái gì mà mình không muốn thì đừng làm cho người khác.
• Việc tốt nhất trên thế gian, không gì bằng cứu người nguy cấp, thương kẻ khốn cùng.
• Nói rằng muốn tu thân sửa mình trước hết cần phải làm cho mình ngay thẳng: Thân có uất giận, lòng không ngay thẳng được; có sự sợ hãi, lòng không ngay thẳng được; có điều ham muốn, lòng không ngay thẳng được; có sự lo lắng, lòng không ngay thẳng được.
• Muôn vật gốc ở trời, con người gốc ở tổ tiên.
• Phàm việc gì mà chịu thiệt, ấy là người tốt; phàm việc chiếm phần hơn, ấy là người xấu.
• Nếu không đố kị không tham cầu thì vì sao mà không tốt?
• Tiền của như đất bên đàng, nhân nghĩa mới thực ngàn vàng trong tay.
• Lương tri thấy được lúc độc tri, Ngoài biết ấy ra há biết gì? Ai mà chẳng có lương tri sẵn? Hồ dễ mấy ai biết lương tri?
• Người có bao nhiêu của cũng không vừa, thì tham lam đê tiện không biết thế nào mà kể.
• Bậc quân tử có ba cái lo: lo rằng mình không nghe biết nhiều. Lo rằng mình đã biết nhiều nhưng không học được những điều đã biết. Lo rằng mình đã học được nhưng không thực hành được những điều đã học.
• Có học vấn mà không có đạo đức thì là người ác; có đạo đức mà không có học vấn thì là người quê.
• Đạo trời là: người thiện thì được mệnh trời, người bất thiện thì mất mệnh trời vậy.
• Bậc hiền giả thân cận mà vẫn kính, tuy sợ hãi mà vẫn yêu, tuy yêu nhưng vẫn nhận ra những điểm xấu, tuy ghét vẫn nhận ra những điểm tốt. Tích tụ mà có thể buông, yên ổn mà có thể biến đổi. Thấy của cải không ham được, thấy khó khăn không tránh né. Không quyết cầu thắng, không cần được chia nhiều.
• Ngũ luân năm thứ ở đời Cương thường là gốc xin người nhớ ghi Cương thường chẳng coi ra gì Thì như cầm thú lấy chi làm người Kiến ong còn có chúa tôi Huống người tai mắt trên đời vậy ư Ba cương cùng với chín trù Xưa nay không đổi mặc dù vần xoay
• Lễ, đó là để định thân hay sơ, xét sự ngờ vực, phân biệt giống nhau và khác nhau, tỏ rõ đúng và sai.
• Học cho rộng, hỏi cho kỹ, suy nghĩ cho cẩn thận, phân xét cho sáng suốt, làm cho tận lực.
• Vui cùng cực thì tất buồn, lễ thô thì không đầy đủ vậy.
• Kẻ tự cho mình là giỏi thì tai không nghe được lời khôn lẽ phải nữa.
• Danh dự quá sự thật, nguời quân tử lấy làm xấu hổ.
• Biết đủ trong cái đủ của mình thì luôn luôn đủ.
• Người biết “đạo” tất không khoe, người biết “nghĩa” tất không tham, người biết “đức” tất không thích tiếng tăm lừng lẫy.
• Người ta cố một, mình cần cố trăm, người ta cố mười, mình cố ngàn.
• Thích những điều mà người ghét, ghét những điều mà người thích, gọi là trái ngược hẳn với tính người, tai họa ắt đến với mình.
• Vì thế người quân tử có đạo lớn, ắt phải có được bằng lòng trung tín, và sẽ mất đạo ấy bởi lòng kiêu ngạo và thói xa hoa.
• Người nghĩa không dối mình, người liêm không lấy bậy.
• Nếu cha mẹ có lỗi lầm, mình phải hòa nhã dùng lời ôn hòa can gián.
• Vẻ đẹp của tình vợ chồng là kính cẩn lẫn nhau mà vẫn hòa hợp.
• Vẻ đẹp của ngôn ngữ là kính cẩn mà ôn hòa.
• Sinh tài có đạo lớn: Sinh ra nhiều lắm, ăn tiêu ít; làm ra mau chóng, tiêu dụng từ từ, ắt của cải dồi dào sung túc.
• Đạo ở gần lại tìm ở xa, việc thiện dễ lại tìm cái khó. Nếu ai cũng thương yêu họ hàng, trọng kính người trên thì thiên hạ thái bình.
• Chớ khoe điều hay, chớ phô công trạng.
• Làm thầy thuốc lầm thì giết một người. Làm thầy địa lý lầm thì giết một họ. Làm thầy chính trị lầm thì giết một nước. Làm văn hóa lầm thì giết cả một đời.
• Có ý niệm kiêu ngạo trong lòng thì phải diệt ngay, chớ để nó lớn lên; không nên buông thả lòng ham muốn; không nên thỏa mãn về chí hướng; không nên vui vẻ đến tột độ.
• Giàu có làm đẹp nhà, đức làm đẹp thân, lòng rộng rãi thì thân thể thư thái, cho nên người quân tử phải giữ được ý niệm chân thành.
• Vì mình không tranh, cho nên thiên hạ không ai có thể cùng tranh nổi.
• Vạn vật đều có gốc có ngọn, sự việc đều có đầu có cuối, biết được cái gì có trước có sau thì đã gần với cái đạo rồi.
• Kẻ hiếu thắng tất phải tranh, kẻ tham vinh tất phải nhục.
• Nếu ta làm điều thiện, dù chỉ là học trò nghèo, cũng có người kính phục vì phẩm hạnh. Nếu ta làm điều ác, dù địa vị cực cao, cũng có người phê phán chống lại.
• Đạo luôn gần gũi người đời, Những ai lập đạo xa vời chúng nhân, Hiếu kỳ, lập dị, là nhầm.
• Thành ý nghĩa là không tự lừa dối mình: giống như ghét mùi hôi, thích sắc đẹp, hoàn toàn từ lòng chân thật mà ra; như vậy mới gọi là thỏa mãn tâm ý mình. Bởi thế, người quân tử phải thận trọng khi chỉ có một mình!
• Điều gì không muốn người trên làm với mình thì không nên làm với người dưới; điều gì không muốn kẻ dưới đối với mình thì không nên lấy đó thờ người trên; điều gì không muốn người trước đối xử với mình thì không nên thi thành với người sau; điều gì không muốn người sau đối xử với mình thì không nên làm với người trước; điều gì không muốn người bên trái đối xử với mình thì không nên đối xử với người bên phải; điều gì không muốn người bên phải đối xử với mình thì không nên đối xử với người bên trái.
• Nghe người ta đồn ở ngoài đường rồi đi đâu cũng loan truyền là bỏ mất đức hạnh của mình.
• Làm lành mà mong trời báo thì không được phúc; làm ơn mà chực người báo thì không có đức.
• Làm điều nhân là do mình, chứ đâu có do người?